Bariera #1, czyli lęk językowy, a w szczególności lęk przed mówieniem w języku obcym. Post powstał w ramach cyklu “Pokonujemy bariery językowe”.
Pojęcie lęku językowego oznacza stan napięcia nerwowego, pojawiający się w momencie, kiedy człowiek musi użyć języka obcego. Może to oczywiście dotyczyć zarówno rozumienia ze słuchu, jak i komunikacji pisemnej, a nawet czytania w języku obcym. Mimo tego, niewątpliwie największym lękiem językowym jest lęk przed mówieniem.
Sam strach przed komunikacją w języku obcym wynika z przeświadczenia, że ktoś albo niczego nie zrozumie albo sam nie zostanie zrozumiany. Bywa, że jedno łączy się z drugim. To przeświadczenie, a co za tym idzie lęk, może mieć różne przyczyny, np.:
1.Perfekcjonizm – komuś może się wydawać, że jeśli popełnia nawet drobne błędy, to nie powinien mówić wcale.
2.Negatywna ocena innych – ktoś może denerwować się tym, że zostanie wyśmiany albo dostanie słabszą ocenę.
3.Oczekiwania – ktoś inny sam sobie stawia cel językowy, który nie jest możliwy do zrealizowania. Czas mija, a frustracja narasta.
4.Zajęcia językowe – tak tak, zajęcia mogą być bardzo stresujące, np. kiedy ktoś czuje presję ze strony nauczyciela albo jest ciągle krytykowany.
Przyczyny mogą jednak leżeć znacznie głębiej, w nas samych, i problem jest wtedy dużo poważniejszy. Tym bardziej, jeśli takiego samego lęku ktoś doświadcza również w języku ojczystym – warto wtedy rozważyć konsultację ze specjalistą.
Jak więc objawia się lęk przed mówieniem? Często dość niepozornie, np. uczniowie po prostu uciekają z lekcji języka. Myślę jednak, że zwykle te objawy wyglądają podobnie, jak w przypadku innych lęków. Jeśli ktoś boi się ciemności, chowa się pod kołdrą. Jeśli boi się myszy – nieruchomieje. Tak samo będzie, kiedy ktoś boi się komunikacji w języku obcym (no, może oprócz tej kołdry, chyba, że mamy jakąś “pod ręką” ;)) – strach paraliżuje, przestajemy słyszeć to, co ktoś do nas mówi w języku obcym, zapominamy wszystkie słowa i wyrażenia, chcemy się schować i nie musieć brać udziału w dyskusji. Co ciekawe, lęk językowy nie musi towarzyszyć komuś nieustannie, ale może pojawiać się tylko w towarzystwie określonych okoliczności lub osób.
5 pierwszych kroków, które warto podjąć, aby pomóc sobie w pokonaniu lęku przed mówieniem
1.Sprecyzować swój lęk
Spróbuj samodzielnie określić, co jest powodem Twojego stresu językowego. Rozmowa w parach, a może odpowiedzi na pytania nauczyciela? Zastanów się, czy lęk pojawia się za każdym razem, czy tylko w jakichś konkretnych okolicznościach? Zapisz na kartce wszystkie te sytuacje. Dzięki temu będziesz wiedzieć, z czym konkretnie chcesz się uporać.
2.Porozmawiać o tym ze swoim nauczycielem/lektorem
Jeśli to możliwe, porozmawiaj z osobą, która uczy Cię języka obcego. Po pierwsze Twój lektor będzie świadomy tego, że doświadczasz lęku językowego. Po drugie sam również będzie mógł Ci doradzić i dostosować sposób prowadzenia zajęć do sytuacji tak, żeby ułatwiać Ci pokonywanie tej bariery.
3.Odrzucić perfekcjonizm
Dąż do osiągania swoich celów i jak najlepszych wyników, ale pamiętaj, że nigdy nie będzie w 100 procentach idealnie, a wręcz przeciwnie – czyż nie jest tak, że zawsze znajdzie się coś, co można powiedzieć lepiej, ciekawiej, ładniej…? Wszyscy od czasu do czasu popełniają błędy językowe, nawet nauczyciele i native speakerzy.
4.Sprawdzić się
Spójrz na poniższe przykłady i przekonaj się, że nie jest tak źle.
a)Obawiasz się, że mówisz niewyraźnie i żaden obcokrajowiec Cię nie zrozumie? Spróbuj zagadnąć zagranicznych turystów na ulicy swojego miasta, nawiąż prostą rozmowę – skąd są, czy im się tu podoba. Na koniec życz im miłego dnia, a zobaczysz, że i Twój dzień będzie udany, bo dokonasz swojego pierwszego małego sukcesu w walce z barierą językową.
b)Na zajęciach wszystko idzie dobrze, ale na myśl o rozmowie z danym native speakerem zupełnie zapominasz języka? Spróbuj najpierw porozmawiać z innymi obcokrajowcami, którzy uczą się tego samego języka co Ty – zobaczysz, że jesteście w jednej drużynie. Porozmawiaj też z innym native speaker’em – może to kwestia tego, że peszy Cię jedynie konkretna osoba?
c) Musisz wygłosić prezentację, a jesteś przekonany, że w trakcie “zatniesz się” i nic więcej nie powiesz? Przygotuj tę prezentację wspólnie ze znajomym. Umówcie się, że w sytuacji, kiedy Ty przerwiesz swoją wypowiedź, dalej będzie mówił Twój przyjaciel. Poczucie wsparcia doda Ci odwagi i pewności siebie.
5.Dokonać zmian
Nie bój się ich dokonywać. Jeśli czujesz, że Twoja blokada spowodowana jest zajęciami językowymi, spróbuj coś w nich zmienić – wybierz inną metodę lub tryb prowadzenia zajęć. Ekspetymentuj. Sprawdź np. czy nie masz problemu z wypowiadaniem się w języku obcym, jeśli tę wypowiedź…śpiewasz 😉 albo kiedy w tle leci Twoja ulubiona muzyka? Możesz w ten sposób ćwiczyć w domu, a później wystarczy, że przypomnisz sobie w głowie melodię.
I na koniec: mów i słuchaj, jak mówią inni. Możesz ćwiczyć wygłaszanie swojej opinii w języku obcym słuchając audycji w zagranicznym radiu, możesz mówić do domowników, którzy nie znają tego języka, a nawet zamknąć oczy i wyobrazić sobie słuchaczy. Z czasem będzie coraz łatwiej 🙂
Zdarzyło się Wam doświadczyć lęku językowego? Jak sobie z nim poradziliście? Jeśli chcecie, podzielcie się swoim doświadczeniem w komentarzu – być może sami pomożecie w ten sposób innym! 🙂
Zdjęcie w nagłówku: /Unsplash
Powiązane posty:
